Monday, April 28, 2008
Tuesday, April 22, 2008
Sunday, April 20, 2008
SIKAD PARA SA KALIBUTAN: EARTH DAY IN SURIGAO CITY
Bisikleta para sa Ikaayong-lawas, Kinaiyahan, Ekonomiya ug Repormang Sosyal (BIKERS)
Pamahayag para sa Earth Day 2008
Kami, mga Surigaonong nagbisikleta, nakighiusa sa kalibutan sa pagsaulog sa Earth Day 2008. Tukma ang selebrasyon labina sa kahimtang sa atong planeta karon. Kami nagtuo nga ang atong pagsalig sa mga sakyanang de-motor nagpasamot, o dili man maoy hinungdan, sa mga problemang panglawas, ekonomiya, ekolohiya, ug geopolitical. Sama sa:
Sakit ug Aksidenteng Makamatay
Ang gitawag nga mga “lifestyle diseases” sama sa diabetes ug sakit sa kasing-kasing tungod sa kakulang sa ehersisyo maoy kasagarang sakit sa mga tawong nag-kotse o motorsiklo kada adlaw. Ang makahilong aso nga gibuga sa ilang mga sakyanan nakabiktima usab sa ubang tawo nga nasakit sa kanser ug sakit sa baga. Makamatay usab ang kakusgon niini nga mga sakyanan: 80% sa mga fatal accidents tungod sa motorsiklo, sama sa nanghitabo dinhi sa Surigao.
Paglapad sa Siyudad (Urban Sprawl)
Ang pagdaghan sa populasyon ug sa mga sakyanang de-motor, nagpugos sa siyudad pag-palapad sa mga kadalanan ug pag-konberter sa mga kayutaan ngadto sa mga suburban residential lands. Naka-apekto kini sa kinaiyahan og sa produksyon sa pagkaon.
Krisis sa Ekonomiya
Ang presyo sa gasolina niabot na sa hilabihang kata-as nga lebel sugod nga ang presyo sa krudo nikabat sa $100/barrel niadtong Pebrero ning tuiga. Tungod niini, ang presyo sa adlaw-adlaw na palaliton paspas ug grabe ang pagtaas. Bugas, pan, karne, bayad sa tubig ug suga, pati na pletehan.- tanan nga atong gikinahanglan kalit nagmahal!
Pagkahurot sa Supply sa Lana
Ngano ang presyo sa lana padayong misaka? Sulti sa mga eksperto, kini tungod kay ang supply sa lana nga usa ka non-renewable fossil fuel hapit na mahurot. Sa librong The End of Oil (Barnes & Noble, 2005), si Paul Roberts nagtagna nga sulod sa 30 ka tuig ang mga reserba sa lana sa tibuok kalibutan mahurot na. Pero bisan ang lana nagkagamay na ang supply, ang panginahanglanon nagkataas, tungod kay ang mga dagkong nasod sa China ug India nga karon nakatagamtam sa pag uswag sa ekonomiya – ang daghang lumulupyo ning mga nasura nga kaniadto nagbiseklita karon namalit na ug sakyanan. Ang grabe nga panginahanglanon gikan ning mga dagkong nasod maoy magpadali sa pagkahurot sa supply sa lana.
Giyera tungod sa Lana
Ang kakulang sa supply sa lana usa ka hinungdan sa giyera. Ang giyera karon sa Iraq, klarong giyera sa mga nasud nga nagsalig sa mga sakyanang de-gasolina. Gani ang kasamok sa supply sa lana pwedeng makasugod sa World War III.
Pagkaon vs. Fuel
Ang bio-fuels kaha, sama sa ethanol gikan sa mais ug tubo, makasulbad sa problema? Ingnon nato kaya nila matubag ang panginahanglanon sa lana, pero unsa kaha ang epekto niini? Daghang yuta ang makonberter gikan sa tamnanan ug pagkaon ngadto sa mga tanom nga makahatag ug bio-fuel – kini makadugang sa problema kay siguradong ang presyo sa pagkaon mutaas pag-ayo!
Pagkausab sa Klima
Ang sakyanang de-motor nagabuga ug greenhouse gases nga maoy hinungdan sa global warming o hilabihang pag-init sa kalibutan. Ang pag-init sa kalibutan maoy hinungdan sa pagbag-o sa atong klima. Ang gitawag nga La Niña phenomenon maoy nagdala sa unang bagyo ning panahon sa tag-init. Ang mga siyentipiko nag alarma na: tungod sa pagbag-o sa klima, kita mangandam sa mas kusog, daghan pa nga nga super typhoons. Ug dugang pa, ang grabe katugnaw, dugay nga huyaw ug mga heat waves sa ubang parte sa kalibutan.
Dugang pa niini, ang temperature sa kalibutan maoy hinungdan sa pag-evolve sa mga mikrobyo. Ang DOH nagpahibalo nga ang mga kaso sa dengue sa nasod nisaka sa 16% ug musaka pa tungod sa pagbag-o sa klima.
Pinaka grabe, kun atong pasagdan ang padayon nga pag-init sa kalibutan nga maoy mohilis sa polar ice-sheets, sama sa Greenland, moresulta kini sa pagtaas sa lebel sa dagat hangtod sa 23 feet! Ang mga siyudad sa kilid sa dagat pareha sa Surigao City matabunan sa tubig, sama sa sitwasyon sa wala nay lupa nga planeta sa salidang Waterworld.
Unsay atong Mahimo?
Samtang ang atong gipanghisgutang isyu pangtibuok kalibutan, puwede kitang molihuk tabang dinhi sa atong lugar ug kaugalingon. Tungod kay ang grabe nga paggamit sa sakyanan dako nga parte sa gipanghisgutang problema, sa atong pagsakay paingon ug pabalik sa trabaho o eskwelahan kita makahimo ug kabag-uhan. Maglakaw kun duol ra ang adtoan. Mosakay sa pampublikong sakyanan. Kunhuran ang paggamit sa inyong sakyanang de-motor. Sa gobyerno, HUGOT NGA I-PATUMAN ANG CLEAN AIR LAW, LABI NA ANG EMISSION TESTING. Ug kun gusto nimo healthy, daginot, non-polluting ug makalingaw nga pagbiyahe: MAGBISIKLETA!
Ang mga Biseklita dili lang sa dalan – sila ang dalan!
Ang pag-bisikleta daginot, Earth-friendly, ug non-lethal alternative sa atong pagsalig sa mga carbon-emitting and road-killing motor vehicles. Ang dalan sa malinawong kalibutan, economic independence, ikaayong lawas, siyudad nga maayong puy-an ug ecological wellness sa planetang Earth atong maagi pina-agi sa pagbisikleta. Kami nag-awhag sa tanang Surigaonon nga mo-apil sa among kawsa. Karong Earth Day ug sa tanang adlaw, MAGSAKAY NA TA UG BISIKLETA! (Palihug ipabasa sa uban) 22 April 2008 EARTH DAY
Pamahayag para sa Earth Day 2008
Kami, mga Surigaonong nagbisikleta, nakighiusa sa kalibutan sa pagsaulog sa Earth Day 2008. Tukma ang selebrasyon labina sa kahimtang sa atong planeta karon. Kami nagtuo nga ang atong pagsalig sa mga sakyanang de-motor nagpasamot, o dili man maoy hinungdan, sa mga problemang panglawas, ekonomiya, ekolohiya, ug geopolitical. Sama sa:
Sakit ug Aksidenteng Makamatay
Ang gitawag nga mga “lifestyle diseases” sama sa diabetes ug sakit sa kasing-kasing tungod sa kakulang sa ehersisyo maoy kasagarang sakit sa mga tawong nag-kotse o motorsiklo kada adlaw. Ang makahilong aso nga gibuga sa ilang mga sakyanan nakabiktima usab sa ubang tawo nga nasakit sa kanser ug sakit sa baga. Makamatay usab ang kakusgon niini nga mga sakyanan: 80% sa mga fatal accidents tungod sa motorsiklo, sama sa nanghitabo dinhi sa Surigao.
Paglapad sa Siyudad (Urban Sprawl)
Ang pagdaghan sa populasyon ug sa mga sakyanang de-motor, nagpugos sa siyudad pag-palapad sa mga kadalanan ug pag-konberter sa mga kayutaan ngadto sa mga suburban residential lands. Naka-apekto kini sa kinaiyahan og sa produksyon sa pagkaon.
Krisis sa Ekonomiya
Ang presyo sa gasolina niabot na sa hilabihang kata-as nga lebel sugod nga ang presyo sa krudo nikabat sa $100/barrel niadtong Pebrero ning tuiga. Tungod niini, ang presyo sa adlaw-adlaw na palaliton paspas ug grabe ang pagtaas. Bugas, pan, karne, bayad sa tubig ug suga, pati na pletehan.- tanan nga atong gikinahanglan kalit nagmahal!
Pagkahurot sa Supply sa Lana
Ngano ang presyo sa lana padayong misaka? Sulti sa mga eksperto, kini tungod kay ang supply sa lana nga usa ka non-renewable fossil fuel hapit na mahurot. Sa librong The End of Oil (Barnes & Noble, 2005), si Paul Roberts nagtagna nga sulod sa 30 ka tuig ang mga reserba sa lana sa tibuok kalibutan mahurot na. Pero bisan ang lana nagkagamay na ang supply, ang panginahanglanon nagkataas, tungod kay ang mga dagkong nasod sa China ug India nga karon nakatagamtam sa pag uswag sa ekonomiya – ang daghang lumulupyo ning mga nasura nga kaniadto nagbiseklita karon namalit na ug sakyanan. Ang grabe nga panginahanglanon gikan ning mga dagkong nasod maoy magpadali sa pagkahurot sa supply sa lana.
Giyera tungod sa Lana
Ang kakulang sa supply sa lana usa ka hinungdan sa giyera. Ang giyera karon sa Iraq, klarong giyera sa mga nasud nga nagsalig sa mga sakyanang de-gasolina. Gani ang kasamok sa supply sa lana pwedeng makasugod sa World War III.
Pagkaon vs. Fuel
Ang bio-fuels kaha, sama sa ethanol gikan sa mais ug tubo, makasulbad sa problema? Ingnon nato kaya nila matubag ang panginahanglanon sa lana, pero unsa kaha ang epekto niini? Daghang yuta ang makonberter gikan sa tamnanan ug pagkaon ngadto sa mga tanom nga makahatag ug bio-fuel – kini makadugang sa problema kay siguradong ang presyo sa pagkaon mutaas pag-ayo!
Pagkausab sa Klima
Ang sakyanang de-motor nagabuga ug greenhouse gases nga maoy hinungdan sa global warming o hilabihang pag-init sa kalibutan. Ang pag-init sa kalibutan maoy hinungdan sa pagbag-o sa atong klima. Ang gitawag nga La Niña phenomenon maoy nagdala sa unang bagyo ning panahon sa tag-init. Ang mga siyentipiko nag alarma na: tungod sa pagbag-o sa klima, kita mangandam sa mas kusog, daghan pa nga nga super typhoons. Ug dugang pa, ang grabe katugnaw, dugay nga huyaw ug mga heat waves sa ubang parte sa kalibutan.
Dugang pa niini, ang temperature sa kalibutan maoy hinungdan sa pag-evolve sa mga mikrobyo. Ang DOH nagpahibalo nga ang mga kaso sa dengue sa nasod nisaka sa 16% ug musaka pa tungod sa pagbag-o sa klima.
Pinaka grabe, kun atong pasagdan ang padayon nga pag-init sa kalibutan nga maoy mohilis sa polar ice-sheets, sama sa Greenland, moresulta kini sa pagtaas sa lebel sa dagat hangtod sa 23 feet! Ang mga siyudad sa kilid sa dagat pareha sa Surigao City matabunan sa tubig, sama sa sitwasyon sa wala nay lupa nga planeta sa salidang Waterworld.
Unsay atong Mahimo?
Samtang ang atong gipanghisgutang isyu pangtibuok kalibutan, puwede kitang molihuk tabang dinhi sa atong lugar ug kaugalingon. Tungod kay ang grabe nga paggamit sa sakyanan dako nga parte sa gipanghisgutang problema, sa atong pagsakay paingon ug pabalik sa trabaho o eskwelahan kita makahimo ug kabag-uhan. Maglakaw kun duol ra ang adtoan. Mosakay sa pampublikong sakyanan. Kunhuran ang paggamit sa inyong sakyanang de-motor. Sa gobyerno, HUGOT NGA I-PATUMAN ANG CLEAN AIR LAW, LABI NA ANG EMISSION TESTING. Ug kun gusto nimo healthy, daginot, non-polluting ug makalingaw nga pagbiyahe: MAGBISIKLETA!
Ang mga Biseklita dili lang sa dalan – sila ang dalan!
Ang pag-bisikleta daginot, Earth-friendly, ug non-lethal alternative sa atong pagsalig sa mga carbon-emitting and road-killing motor vehicles. Ang dalan sa malinawong kalibutan, economic independence, ikaayong lawas, siyudad nga maayong puy-an ug ecological wellness sa planetang Earth atong maagi pina-agi sa pagbisikleta. Kami nag-awhag sa tanang Surigaonon nga mo-apil sa among kawsa. Karong Earth Day ug sa tanang adlaw, MAGSAKAY NA TA UG BISIKLETA! (Palihug ipabasa sa uban) 22 April 2008 EARTH DAY
Subscribe to:
Posts (Atom)
